Η λέξη παιχνίδι προέρχεται από την αρχαία παῖς που σημαίνει παιδί, αλληλένδετες από παλαιότερα. Το παιχνίδι ορίζεται ως η αυθόρμητη και ενδιαφέρουσα δραστηριότητα των παιδιών που έχει βασικό στόχο τη συναισθηματική τους ευχαρίστηση, ενώ αποτελεί, ταυτόχρονα, ένα από τα σημαντικότερα μέσα τόσο για την ομαλή ψυχοσωματική όσο και για τη πνευματική ανάπτυξή τους.
Επιπρόσθετα, «μέσω των παιχνιδιών τα παιδιά ψυχαγωγούνται, μαθαίνουν, αθλούνται, γνωρίζουν την έννοια των κανόνων και του εαυτού τους, συνεργάζονται, κοινωνικοποιούνται, βιώνουν συναισθήματα όπως αυτό της επιτυχίας και της ήττας συμβάλλοντας έτσι, όχι μόνο στην ολόπλευρη ανάπτυξή τους αλλά, και προετοιμάζοντάς τα για τις απαιτήσεις της ενήλικης ζωής»
Ιστορία παιχνιδιών
Οι ρίζες του παιχνιδιού είναι τόσο βαθειές μέσα στο χρόνο όσο και η ιστορία της ανθρωπότητας.
Η εμφάνιση κι εξαφάνιση των παιχνιδιών είναι άμεσα συνδεδεμένες με την εξέλιξη των κοινωνιών και των πολιτισμών που τα δημιούργησαν.
Στα τέσσερα σημεία του πλανήτη μας, αρχαιολογικά ευρήματα και ιστορικά κείμενα μαρτυρούν την ύπαρξη παιχνιδιών ήδη από την αρχαιότητα.
Όσον αφορά τα επιτραπέζια παιχνίδια, αντικείμενο της δράσης και έρευνάς μας, το παιχνίδι των βασιλικών τάφων της Ουρ στη Μεσοποταμία (σημερινό Ιράκ), είναι το αρχαιότερο επιτραπέζιο παιχνίδι που έχει έρθει στο φως, το οποίο χρονολογικά προσδιορίζεται στο 2600 πριν την εποχή μας.
Τα πρώτα ζάρια σε σχήμα κύβων έκαναν την εμφάνισή τους γύρω στο 2300 πριν την εποχή μας, στον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού. Η σημερινή τους αρίθμηση με το άθροισμα των αντίθετων πλευρών τους ισότιμο με 7 γενικεύθηκε στην αρχαία Ελλάδα τον 7ο π.Χ αιώνα.
Τα παιχνίδια των αρχαίων Ελλήνων
Στην αρχαία Ελλάδα το παιχνίδι αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι τόσο της παιδικής ζωής όσο και της καθημερινότητας των ενηλίκων. Φιλόσοφοι όπως ο Πλάτωνας γνώριζαν καλά τη σπουδαιότητα του παιχνιδιού στη διαμόρφωση χαρακτήρα, ήθους και σωματικών δεξιοτήτων του ατόμου.
Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν οι πρώτοι που κατάλαβαν την αξία των ομαδικών παιχνιδιών και για αυτόν τον λόγο τα εντάξανε στο πρόγραμμα αγωγής των παιδιών.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν το παιχνίδι ως μέσο αυτοαγωγής, γι’ αυτό και έδιναν μεγάλη σημασία στον ρόλο του. Αυτοί ήταν οι πρώτοι που κατάλαβαν την αξία των ομαδικών παιχνιδιών και πίστεψαν ότι με αυτά μπορούσε να πραγματοποιηθεί η τελειοποίηση της ανθρωπότητας. Για αυτόν τον λόγο τα εντάξανε στο πρόγραμμα αγωγής των παιδιών.
Θεωρούσαν, όμως ότι ήταν επίσης σημαντικά και για τους ενήλικες. Έτσι και εκείνοι αφιέρωναν μεγάλο μέρος του ελεύθερου τους χρόνου σε αγώνες και ομαδικά παιχνίδια. Στην αρχαία Ελλάδα έπαιζαν πολλά ομαδικά παιχνίδια στις αυλές και στο δρόμο και πάντα υπήρχαν κανόνες οι οποίοι τηρούνταν πιστά από όλους. Γι’ αυτό το λόγο, κιόλας, έλεγαν πως το παιχνίδι ήταν ένα μεγάλο αγαθό. Το παιχνίδι αναπτύσσει την συντροφικότητα, ασκεί το σώμα, καλλιεργεί το πνεύμα, μαθαίνει τα παιδιά να σέβονται τους κανόνες-νόμους του παιχνιδιού και έτσι να σέβονται και να τηρούν τους νόμους της πατρίδας τους όταν μεγαλώσουν.
Τα παιχνίδια στην αρχαία Αθήνα, όπως και σε όλο τον κόσμο, φτιάχνονταν από χώμα και νερό, πηλό ή ξύλο. Κάποια από αυτά ήταν σβούρες, άλλα ήταν κούκλες και άλλα ήταν ζωάκια. Τα παιδιά έπαιζαν πολλές ώρες με τα παιχνίδια τους. Αρκετές φορές μαζεύονταν φίλοι σε ένα σπίτι κι έπαιζαν μαζί και περνούσαν αρκετές ώρες διασκέδασης. Δεν έλειπαν βέβαια μερικές φορές και οι καυγάδες.
Ο Πλάτωνας τόνιζε πάντοτε την ανάγκη οι γονείς να επιτρέπουν στα παιδιά τους να παίζουν ως τα έξη τους χρόνια, με όποια παιχνίδια ήθελαν εκείνα και με όποιο τρόπο ήθελαν. Όμως τόνιζε πως θα έπρεπε να έχουν κάποια κατεύθυνση σε έναν προσανατολισμό εκμάθησης κάποιου επαγγέλματος, το οποίο θα τα οδηγούσε σε μια ήρεμη και γαλήνια ζωή.
Ο Αριστοτέλης έδινε συμβουλές στους γονείς να δίνουν στα παιδιά τους όσο δυνατόν πιο πρωτότυπα παιχνίδια, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη αφοσίωση σε αυτά και να τους ενοχλούν λιγότερο και ταυτόχρονα να αναπτύσσουν δημιουργική φαντασία.
Ο Ιπποκράτης συμβούλευε τους γονείς να τρέχουν με τον κρίκο για την καλύτερη διατήρηση της σωματικής τους υγείας και τα παιδιά για να παίξουν.
Ο Πολυδεύκης στο « Ονομαστικό» του περιγράφει πενήντα ομαδικά παιχνίδια και αναφέρεται συγκεκριμένα σε εκείνα που συνήθιζαν να παίζουν τα αγόρια και σε εκείνα που συνήθιζαν να παίζουν τα κορίτσια. Τα αγόρια έπαιζαν τα υπαίθρια παιχνίδια, όπως το κυνηγητό, το κρυφτό, τα κότσια, το τόπι, το στεφάνι και η σβούρα. Τα κορίτσια παίζανε μέσα στο σπίτι με πήλινες ή κέρινες κούκλες, που ονομάζονταν «πλαγγόνες», τις οποίες έντυναν με ρούχα, που τα είχαν φτιάξει μόνα τους. Ακόμα πολύ συνηθισμένα ήταν τα τόπια, τα στεφάνια και τα μικροσκοπικά είδη νοικοκυριού.
Γέγονε – Μέσα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Κεραμικού – Αλογάκι με ρόδες
Με αφορμή το έκθεμα ενός ομοιώματος αλόγου με ρόδες από την πρωτογεωμετρική εποχή (900 π. Χ.) που βρίσκεται στο αρχαιολογικό μουσείο Κεραμικού, κάνουμε μια αναδρομή στο άλογο ως παιχνίδι από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα.
Tο βιβλίο των παιχνιδιών
Ένα άλλο σημαντικό στάδιο στην παγκόσμια ιστορία των παιχνιδιών φέρει τη σφραγίδα του Alphonse X, βασιλιά της Καστίλης. Γνωστός στην ιστορία ως Alphonse ο Σοφός, διηύθυνε προσωπικά μια ομάδα ειδικών η οποία ανέλαβε τη συγγραφή μιας σειράς βιβλίων πάνω σε θέματα που για τον ίδιο τον Σοφό αποτελούσαν τη βάση της κοινωνίας. Μεταξύ αυτών των θεμάτων, όπως η ιστορία, η θρησκεία, η αστρονομία και η μαγεία είχε τη θέση του και το “Βιβλίο των παιχνιδιών”.
Tα σύγχρονα παιχνίδια
Τα σύγχρονα επιτραπέζια παιχνίδια αρχίζουν να κάνουν την εμφάνισή τους γύρω στο 1840, την ίδια εποχή με τη χρωμολιθογραφία. Είναι το σημείο εκκίνησης της μαζικής παραγωγής του παιχνιδιού με χρώματα και σε χαρτόνι, όπως το γνωρίζουμε σήμερα.
Εδώ και χιλιετίες τα παιχνίδια διέσχισαν σύνορα και ωκεανούς ταξιδεύοντας με εμπόρους, εξερευνητές, στρατιώτες και πολλά από αυτά τροποποιήθηκαν μετά από αιώνες ύπαρξής τους.
Σήμερα η οικογένεια των παιχνιδιών με πιόνια είναι τεράστια, προσφέροντάς μας εκατοντάδες παιχνίδια και ακόμα περισσότερες παραλλαγές τους σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα του χτες
Στα παλαιότερα χρόνια τα παραδοσιακά παιδικά παιχνίδια διαιρούνται σε τρεις ομάδες: στα παιχνίδια των αγοριών, των κοριτσιών και τα μεικτά καθώς και στα ατομικά και ομαδικά.
Τα ομαδικά αποτελούνται από δυο ομάδες έχοντας η κάθε μια τη μάνα-αρχηγό που επιλέγει τους παίκτες της ομάδας της. Για την έναρξη του παιχνιδιού είναι απαραίτητη η χρήση ενός κομματιού κεραμιδιού ή μιας μικρής επίπεδης πέτρας λέγοντας τη φράση «ήλιος ή βροχή» ή ακόμη και νομίσματος. Η ομάδα με τη σωστή πρόβλεψη ξεκινάει και το παιχνίδι, ενώ τα άτομα που δεν λειτουργούν σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού «τιμωρούνται».
Ακολουθεί φωτογραφικό ταξίδι μιας άλλης εποχής
Από τα χαρακτηριστικά στοιχεία της παλιότερης εποχής ήταν ότι τα πιο αγαπημένα παιχνίδια ήταν αυτά που τα έφτιαχναν μόνα τους τα παιδιά, αφού η κατασκευή τους, η συνεχής τροποποίηση και τελειοποίησή τους αποτελούσε από μόνη της το μεγαλύτερο ίσως παιχνίδι.
Όλα σχεδόν τα παιχνίδια χαρακτηρίζονταν για την εφευρετικότητα, τη φαντασία, τον αυτοσχεδιασμό, την κατασκευή τους από απλά υλικά και από τα χέρια τους.
Κούκλες
Ένα μικρό ξύλο και λίγα κουρέλια ήταν αρκετά για μια… κούκλα και το ντύσιμό της, για παιχνίδι των κοριτσιών. Ίσως λίγα μαλλιά ζώου, ή έστω και «γένια» από ραποσίτι (καλαμπόκι) να έκαναν τα μαλλιά της, ενώ ορισμένα ακόμη κουρελάκια τα στρωσίδια για τον… ύπνο!
Πατίνια
Το πατίνι είναι ένα όχημα χωρίς μηχανή, χωρίς πεντάλ και χωρίς σέλα ή άλλο κάθισμα, στο οποίο ο οδηγός στέκεται όρθιος ή καθιστός τοποθετώντας το ένα πόδι του στον πεπλατυσμένο άξονα που ενώνει τους δυο τροχούς, ενώ με το άλλο δίνει ώθηση με συνεχείς παλινδρομικές κινήσεις εκκρεμούς ώστε να μετακινηθεί το όχημα.
Παιχνίδια φαντασίας
Περιορισμένες εικόνες, ελλιπής πληροφόρηση, στενοί ορίζοντες ,συγκεκριμένα ακούσματα, ελάχιστα βιώματα… Μοναδικό όπλο η φαντασία των παιδιών…
Έφτιαχναν σενάρια και έπλαθαν ιστορίες. Και μετά ως ηθοποιοί παίζανε τους αντίστοιχους ρόλους. Πάντα τα σενάρια γράφονταν επί τόπου και οι ιστορίες ήταν εμπνευσμένες από την οικογένεια, την παράδοση και αργότερα από την τηλεόραση.
Κάποιες φορές στήνονταν και σκηνικά και δίνανε παραστάσεις . Είχαν και κοινό.
Σημερινά παιχνίδια
Σύγχρονα ηλεκτρονικά παιχνίδια
Η ιστορία των ψηφιακών παιχνιδιών ξεκινά τη δεκαετία του 1950 σε ερευνητικά κέντρα μεγάλων πανεπιστημίων. Το πρώτο «επίσημο» παιχνίδι ήταν το Spacewar! και δημιουργήθηκε από μια ομάδα φοιτητών του MIT το 1961. To παιχνίδι αυτό έβαζε δύο παίκτες να πολεμήσουν μεταξύ τους.
Πηγή: Wikipedia
Ας δούμε τα κυριότερα, εν συντομία, αμέσως παρακάτω:
1947: Κατασκευάζεται το πρώτο γνωστό ηλεκτρονικό παιχνίδι από τους Τόμας Γκόλντσμιθ Τζούνιορ και Έστλε Ρέι Μαν. Το παιχνίδι ήταν ένας εξομοιωτής πυραύλων και σκοπός του παίκτη ήταν να πετύχει τον στόχο.
1949: Ο Τσάρλι Αντάμα δημιουργεί το ηλεκτρονικό παιχνίδι Bouncing Ball. Τα πρώτα βήματα των ηλεκτρονικών παιχνιδιών είναι γεγονός.
1951: Παρουσιάζεται στο Φεστιβάλ της Βρετανίας η πρώτη ψηφιακή παιχνιδομηχανή. Ο NIMROD, όπως λεγόταν, δημιουργήθηκε με σκοπό να μπορεί κάποιος να παίζει ψηφιακά το μαθηματικό παιχνίδι Nim.
1952: Ο Αλεξάντερ Σάφτο Ντάγκλας δημιουργεί το πρώτο ψηφιακό παιχνίδι με γραφικά. Ονομάζεται OXO και δεν είναι άλλο από τη γνωστή μας τρίλιζα. Αντίπαλος του παίκτη είναι ο υπολογιστής.
1958: Ο Ουίλιαμ Χίγκινμο δημιουργεί το «Τένις για δύο» χρησιμοποιώντας παλμοσκόπιο και ηλεκτρονικό υπολογιστή.
1961: Ο Στιβ Ράσελ επινοεί το εμβληματικό Spacewar. Σε αυτό το διαστημικό παιχνίδι, ο παίκτης εξουδετερώνει εμπόδια με έναν πύραυλο.
1967: Οι Ραλφ Μπάερ και Μπιλ Χάρισον δημιουργούν το Chase, το πρώτο ψηφιακό παιχνίδι που παίζεται από το σπίτι, καθώς μπορεί να απεικονιστεί σε οθόνη τηλεόρασης.
1971: Φοιτητές του Στάνφορντ δημιουργούν το Galaxy Game, παιχνίδι που χρειάζεται κέρμα για να λειτουργήσει.
1972: Οι Νόλαν Μπούσνελ και Αλ Άλκορν δημιουργούν το διάσημο παιχνίδι Pong. Τη χρονιά αυτή εμφανίζεται και η Odyssey, η πρώτη οικιακή κονσόλα με δώδεκα ενσωματωμένα παιχνίδια.
1978: Δημιουργείται το Space Invaders, ένα από τα πιο γνωστά βιντεοπαιχνίδια όλων των εποχών, από την ιαπωνική εταιρεία Taito.
1980: Το πασίγνωστο παιχνίδι Pac Man της Namco σαρώνει τις παιχνιδομηχανές των μαγαζιών.
1983: Εμφανίζεται το M.U.L.E., το πρώτο ολοκληρωμένο παιχνίδι που δίνει τη δυνατότητα πολλαπλών παικτών.
1984: Ο μαθηματικός Αλεξέι Παζίτνοβ δημιουργεί το Tetris.
1987: Το παιχνίδι Legend of Zelda ενθουσιάζει τους παίκτες ψηφιακών παιχνιδιών παγκοσμίως.
1988: Το παιχνίδι Ράγκμπι του Τζον Μάντεν εισάγει τον ρεαλισμό στα ψηφιακά παιχνίδια.
1990: Η Microsoft ενσωματώνει την «Πασιέντζα» στα Windows 3.0
1991: Τα παιχνίδια του σκαντζόχοιρου Sonic, μασκότ της SEGA, γίνονται ανάρπαστα στην Αμερική.
1992: Το παιχνίδι Στρατηγικής Πραγματικού Χρόνου Dune II θεμελιώνει το συγκεκριμένο είδος ψηφιακών παιχνιδιών.
1995: Η SEGA Saturn παρουσιάζει για πρώτη φορά τρισδιάστατα γραφικά στα ψηφιακά παιχνίδια και αντικαθιστά την κασέτα (cartridge) με cd.
2000: Το παιχνίδι The Sims σπάει το ρεκόρ πωλήσεων με 16.000.000 αντίτυπα.
2005: Το μουσικό παιχνίδι Guitar Hero φέρνει την επανάσταση, επιτρέποντας στους παίκτες να «δημιουργήσουν μια μπάντα» στο σαλόνι του σπιτιού τους.
2007: Εμφανίζεται ο Επεξεργαστής Φυσικής (PhysX). Έχει τη δυνατότητα να προσομοιώνει τις φυσικές ιδιότητες των αντικειμένων και να προσφέρει νέα επίπεδα ρεαλισμού.
Μέχρι και σήμερα τα ηλεκτρονικά παιχνίδια εξελίσσονται συνεχώς, γίνονται ακόμα πιο ρεαλιστικά καλύπτοντας σχεδόν κάθε εκπαιδευτικό φάσμα. Στην ενότητα των παιχνιδιών θα βρεις από εκπαιδευτικά παιχνίδια μέχρι παιχνίδια προσομοίωσης επαγγελμάτων, μηχανημάτων, επιχειρήσεων κα.
.png "English"){kind=small}
